[To English article]  

De rolgeluidemissiemeetaanhangwagen, ook wel CPX-trailer genoemd, is een meetwagen, waarmee de akoestische eigenschappen van wegdekken over grote tot zeer grote lengten worden gemeten. Tussen 1990 en 1997 hebben wij ruime ervaring opgedaan bij de ontwikkeling en de bouw van een rolgeluidemissiemeetaanhangwagen (de 'ROEMER') in opdracht van Rijkswaterstaat in Delft en het meten hiermee.

Vervolgens hebben wij in 2002 in samenwerking met DGMR Den Haag een eigen tweewielige meetwagen ontwikkeld en gebouwd. Met deze meetwagen zijn door beide adviesburo's in de loop der jaren grote aantallen binnen- en buitenstedelijke wegen bemeten, in opdracht van wegenbouwers en overheden. In 2006 is dit type meetaanhangwagen door ons gebouwd en geleverd aan het Danish Road Directorate dat een onderdeel is van de Deense 'Rijkswaterstaat'.  Bekijk hier de folder van het Danish Road Directorate.

Met trots tonen wij onze in eigen beheer ontwikkelde en gebouwde, wereldwijd unieke, akoestisch optimale, open rolgeluidemissieaanhangwagen:

In de wereld van bedrijven die zich bezig houden met CPX-metingen en ook bij opdrachtgevers van CPX-metingen doen nogal wat fabeltjes de ronde over vermeende voordelen van een gesloten rolgeluidemissiemeetaanhangwagen (CPX-trailer) ten opzichte van een open aanhangwagen zoals bij ons in gebruik is en door ons voor derden wordt gebouwd. Daarbij worden in een adem tevens een aantal nadelen van open aanhangwagens opgesomd.

Door bouwers van gesloten rolgeluidemissiemeetaanhangwagens wordt als belangrijkste voordeel ten opzichte van de open aanhangwagen genoemd dat omgevingsgeluiden van bijvoorbeeld passerende of tegemoetkomende voertuigen op aanliggende rijbanen gereduceerd zouden worden tot aanvaardbare nivo's, dat wil zeggen stoornivo's die zodanig laag zouden zijn dat de signaal-ruisverhouding (signal to noise ratio) beter is dan 10 dB. Het is inderdaad zo dat een omkasting van de meetomgeving leidt tot een verlaging van het stoornivo binnen de meetruimte.

Aan een omkasting kleven echter een aantal nadelen die ons inziens niet opwegen tegen eventuele voordelen.

• Het meten met een omkaste aanhangwagen betekent niet dat ongestoorde metingen gegarandeerd zijn. Zoals bij elke andere akoestische meting moet men ook bij een aanhangwagen mét omkasting alert blijven op de aanwezigheid van stoornivo's omdat vooraf niet bekend is hoe hoog de geluidemissies van passerende of tegemoetkomende voertuigen zijn.

• De geluidwering van de omkasting wordt beperkt door de altijd aanwezige spleet tussen de onderzijde van de kast en het wegdek.

• De geringe afmeting van de gangbare gesloten aanhangwagens laat slechts absorptiemateriaal met een geringe dikte toe, waardoor de totale geluidabsorptie van de meetkamer akoestisch niet optimaal is.

• Door de geringe afmetingen van de gangbare gesloten aanhangwagens kunnen bij bepaalde frequenties meetruimteresonanties optreden.

• De akoestische absorptie is sterk onderhevig aan vervuiling door opspattend regenwater, waardoor de absorptie-eigenschappen in de tijd veranderen.

• Ten gevolge van de niet optimale afmetingen en absorptie-eigenschappen van de gesloten aanhangwagens, moeten de meetresultaten gekorrigeerd worden met een aanhangwagenafhankelijke korrektiefaktor, die ten minste jaarlijks moet worden vastgesteld met behulp van kunstmatige geluidbron die identiek is aan een velg met band. Hoewel dit nog steeds ontkend wordt, is uit diverse onderzoeken gebleken dat deze korrektiefaktor niet alleen aanhangwagenafhankelijk is, maar ook wegdekafhankelijk. De wegdekafhankelijkheid kan eenvoudig verklaard worden uit het feit dat het relatief grote wegvlak een onderdeel (het zesde vlak van de meetruimte) is van de absorptie van de omwandingen van de meetruimte. Wanneer de meetwagen op een dicht wegdek staat is de absorptiekoëfficiënt van het wegdek nagenoeg nul. Wanneer de meetwagen op een open wegdektype staat, wordt aan de absorptie van de meetruimte de absorptie van het wegdek toegevoegd, waardoor de geluidnivo's bij de meetmicrofoons extra worden gereduceerd. Uit onderzoek is gebleken dat de hierdoor ontstane fout cirka 0,4 dB(A) bedraagt.

Een ander zogenoemd nadeel van een open aanhangwagen zou zijn dat de windsnelheid bij de microfoons van invloed is op de metingen. Hoewel men inderdaad kan veronderstellen dat bijvoorbeeld bij een rijsnelheid van 80 km/uur de windsnelheid bij de microfoons cirka 22 m/s bedraagt en dus een bepaald geluid genereert, blijkt dit in de praktijk niet het geval omdat achter het trekkend voertuig een soort windluw gebied blijkt te zijn. Daarnaast blijkt dat eventuele geluidproduktie ten gevolge van bijvoorbeeld zijwind altijd in het niet relevante laagfrequente gebied van het geluidspektrum plaats vindt.

Zoals gezegd, ondervinden zowel open als gesloten rolgeluidemissiemeetaanhangwagens invloeden van stoorgeluiden tijdens de metingen; de open aanhangwagen iets meer dan de gesloten typen. Tijdens het meten wordt daarom door ons altijd meegeluisterd met het meetsignaal van de meest storingsgevoelige microfoon en worden eventuele storingen gemarkeerd in de metingen om bij het verwerken van de metingen te worden verwijderd. Bij metingen in druk (stedelijk) gebied wordt vaker gekozen om 's nachts of in een weekend te meten, wanneer minder of geen ander verkeer aanwezig is. In kritische gevallen bij inhalend (vracht-) verkeer wordt ook wel met een begeleidend voertuig gewerkt, waarmee ander verkeer op afstand wordt gehouden.

Het bovenstaande betekent overigens niet dat gesloten rolgeluidemissiemeetaanhangwagens per definitie foutief meten. De door ons in de negentiger jaren in opdracht van de Nederlandse overheid ontwikkelde en gebouwde rolgeluidemissiemeetaanhangwagen met omkasting (ROEMER) kent deze bezwaren niet.

Deze eenwielige rolgeluidemissiemeetaanhangwagen heeft een zeer grote meetruimte met inwendige maten van cirka 2,2 m breedte, 2,8 m lengte en 1,75 m hoogte. De meetruimte is geheel voorzien van akoestisch absorberende wiggen van cirka 26 cm hoogte en heeft een tot cirka 7 cm hoogte gereduceerde spleet aan de onderzijde die over de spleetbreedte van cirka 26 cm geluidabsorberend is uitgevoerd.

Dit type meetaanhangwagen heeft niet de eerder genoemde nadelen van de gesloten aanhangwagen, maar wel het nadeel van de zeer grote omvang en massa, hetgeen een van de redenen is waarom wij nu gebruik maken van de open aanhangwagen zoals eerder afgebeeld.